Maluat na mu ring panaun ing milabas manibat inyang meco no reng Amercanu at meguin neng sarili nang republic ing Filipinas. Manibat canita, ing president y ya ing pecapun na ning Filipinas a macapalalam qng amanuan dang Presidential Government. At manibat mu naman canita, megumpisa neng masisira ing Filipinas. Baquit nga mo? Uling ala no reng Castila a sadiang maquibandi quing lelangan dang Filipinas. Ala na la mu naman reng Amercanung misusundu qng pisali dang Filipinas reng Castila. Quing malaguang salita, mabibie ya mu ing Filipinas pauli da ring sadiang masicanang linalang caniti. Uling inyang minunang panaun, alang bangsa a calupa na ning ngeni, aliua ya ing pulayi ning bie canita a quiquimutan da reng minuna ta mung pipumpunan. E ra balu ing macananu yang mabibie ing metung a amanuan dang republic da ring ibat quing albugan ning aldo. At ngening ala na lu reng Amercanu, e ra rugu balu reng melacuan nung macananu reng paquimutan ing melacuang “Republic of the Philippines”. Inya ing milyari, ambusqui macananu namu agpang quing balu ra ampong aguiu ra. Macananu cu naman cayang asabi y ni? Mapalyaring sinala cu careng amanu cu.
Sucat ya pin caya ing Presidential Government queng Filipinas? Macananu ta na uari caluat quiquimut qng anti ning cabilian? Maluat na mu rin at e ta mu susulung careng anggang nanu mang dane ning bie. Ing pin cayang bagueng Presidential Government ing maqui pasari inya e tamu susulong o metung ya mu y ni careng dacal a sangcan? Ing mung canacu, metung ya y ni careng maracal a sangcan obat e ya susulung ing Filipinas uling menibat ya ing Presidential Government careng Amercanu a pequilupa da mung nung nanu na ing sadia nang ating qng America. Reng Amercanu, aguiu reng paquimutan ing metung a Presidential Government uling maluat na lang quiquimut qng anti canining paralan, dacal na la beluan, at masibucan na la caniti. Misane no reng isip ra nung macananu ya palacaran ing metung a Presidential Government a e calupa quecatamu a balamu mangapa quing bagueng e ta mu bitasang aintindian.
Balu cung bina nong maracal reng sinauang mabibie qng casaquitan. Sucat ca uaring mibata at alang gauan? Anggang capilan ing capibabatan? Anggang capilan ing pamanenaya? Ngening daratang a alalan ning May 2010, malyari ngan mabayu y ti capamilatan tamu at capamalitan da reng tatagal. Nanu uari ing pamiyaliua na ning daratang a alalan careng mengalabasan a alalan? Ing paquibat, malayari ta nang malis qng Parliamentary Government. E yu pa uari ababatas careng mangapalyari? Gagauan na ngan ning pacamalan ta mung Pamuntuc Gloria Macapagal-Arroyu ing anggang cayapan na ban canita manaliua na ngan y ti. Inya pin tatagal yang congresswoman qng caduang district ning Pampanga ban canita ayalilan ta ne ing mabuluc a Presidential Government a lacuas sisira qng lelangan dang Filipinas reng Castila. Dapat na ngang magbayu y ti. Meyari ne ing bie na ning Filipinas at cailangan ta na ing bayung goviernu.
Pauli nang Pamuntuc Gloria Macapagal-Arroyu, marapat ngan y ni ban canita salese ing sabla. Bina neng melasun ing Filipinas at cailangan ta ya ing mabagsic a panulu ban ta yang apacayap ing saquit a malala na. E da uari aguiu reng utac yu ing maragul a pamagbayo!? Nung ali, dapat mu ing manayimic na cayu mu uling e yu naman pala buring daptan ing macacayap. Cabud na cayu mu bubula asbuc, e no co man bisang quimut.
Inya queng daratang a alalan ning May 2010, daptan yu na ing mayap ban canita manaliua na ngan at asamasan tamu ing dacal a casiran a mengapalyari. Inya ing isulat tamu, Gloria Macapagal Arroyo qng caduang district ning Pampanga. O! nananu ta pa, Gloria-Gibu ta na! Salubung ta na qng bayung Parliamentary Government ning Filipinas. Ya pin na’ini cabalen.
Yng Sala