Y la na pin reng tinucnang a alang paintulut careng gabun a e da bandi, y la pa reng mañgatapang patie palacuan mu la. Y la reng ausan tamung menucluan a cabud na mu tinuclu at menucnañgan careng pibandian da reng aliua. Canita pang maracal nang banuang milabas at lalung-lalu na ñgeni, meñyampucaqui na la reng menucluan qñg Metro Manila. Pelalu palang queng gulut na ning Makati Medical Center, atin mu rin palang squatter colony carin. E mu isip-isipan a atin na mu rin palang squatter colony queng masalaping dane na ning Makati a atna mung calapit qñg pagmaragul na ning Filipinas a Ayala Avenu. Patie pin macasaque cang eroplanu at mipadalan ca queng babo ning Metro Manila, asnong cayaquit reng mañgacalauang a bubuñgan dang bale reng menucluan.
Dapat casi, patie atin lang iquit reng memalen o ampong guviernu a tauong manalacad bale qñg gabun a e na bandi, agad da neng palacuan bang e datang ing aldo a bigla na la mung dacal. Oneng ali! Yng masaquit casi qñg ugali da reng buguc a Filipinu, mipalalu la capanupaya at agad malulunus careng e ra dapat calunusan anti da mo reng menucluan. Agad da mong sasangcan a dapat lang calunusan reng tauong calulu. Ba! Sagli mu, e ta no man rugu pisasabian reng tauong calulu nune reng menucluan. Ninu uaring sinabing patie munucluan ya, calulu neng tambing. O'bat e mo luban reng bale da reng menucluan careng squatter colony ba cang mabigla a cumpletu la pala qñg gamit. Paca-jumper la pa corrienti ampong danum. Penaco da ne ing gabun nung nu carin la macatalad reng bale da, pati pa pala corrienti da ampong danum panaco mu rin. Yñya e ca magtaca nung atneng caina ing tulu na ning gripu mu uling ating maquisoso a e mamayad. At nung e mu pa balu, y cang tutung mamayad corrienti ampong danum ing mamayad mu naman careng mapapanacong corrienti ampong danum uling paquisaclit na la ning cumpaniang corrienti ampong danum queng babayad mu carela ing mababating careng panaquitan da.
Anti mu rin ing malillari careng dalan. Mumuna, metung ya mung carinderia ing macatalacad qñg lele na ning dalan. Italacad de pa mo ing carinderia quetang alañganin a carinan. Yng buri cung sabian qñg italacad de quetang alañganin a carinan, anti mo ating aduang banding gabun a midiquit, italacad de ing carinderia queng tulid na ning pidiquitan a angganan da ring aduang banding gabun ban canita mo e mayayaquit a telacad de ing carinderia queng tulid na ning metung a banding gabun. O se mo alang mimimuang maqui banding gabun uling e de ne man rugu telacad ing carinderia queng tulid dang banding gabun. Y yan, macañian pu ing dapat da ban canita mo e no mallaring ibaual ning maqui banding gabun a alus catuliran na mu ning carinderia da. O se milabas y ta, macatalacad ne ing carinderia. Caibat na mu pu rugu ning pabanua, atin na mu naman rugung bayung carinderia ing macatalacad quing lele na, atin pang vulcanizing shop, ating pang junk shop, karaoke bar at nanu-nanu pa. Yan!!! Nung iñyang minuna pa, pinutut da ne pun, e ne sana dinagul at memañyañga pa. Anti yang anti canini ing malillari qñg labuad Capampañgan, pansinan yu la reng animal a menucluan careng lele highway ampong lele ilug. Magmula ya mu qñg metung at bigla lang daracal. Nung e yu apapansinan ing malillaring y ni, cautac cayu mu namang menucluan ing buri na mung sabian nita. Reng anac putang tagalug, bisaya, at lalung-lalu na reng muslim a ren casi, queni lang labuad Capampañgan pilit sisicsic. Yñya Cabalen at lalung-lalu na careng manungculan qñg guviernu, e tamu pu magbulag-bulagan caniting baque uling macatacut ing darala na niti. Datang ing aldo a atnong casaquit palacuan reng menucluan patie meracal nong meracal. Ñgeni pa mu, silaban na la at itabi pabalic qñg penibatan dang mabuluc a provincia. Nung uari qñg sampaga, bucu ya pa mu, paclian mu ne ba yang e bucadcad – "nip at the bud" a'ra pin qng sabing English.
Yng malillari pin rugu qñg Menila ñgeni, magcasaquit ya ing goviernu bang itabi la reng menucluan carin. Direnan da na lang bayung bale ampong bacal a salapi, y la pa reng mañgaselan. Alumon da na casi ing sesesen la a balamu naman dapat lang sesen. Pablasang mañgaina la isip, bala da atin lang carapatan a dapat dang ipaglualu. Dapat pin caren, pamaldacan la anggang mañgapile la at iyugse qñg penibatan da bang e no macapagbalic at manucluan pasibayu. Ninu pa mo uari reng mamayad careng bayung bale ampong bacal a salapi a bibie na ning guviernu nune reng mamayad buis. Reng mamayad buis a mañgabucut at tutulu pauas qñg obra a agguiang capilan man e mirinan bayung bale ibat qñg guviernu. Caibat re ni pang alang paquinabang a menucluan reng mica bayung bale ibat qñg guviernu. Ba! Seselan na ca mu!
Yng Sala