Balu mu lang balu reng mañgaclac a buntuc uling caugaling lang barriotic queng carelang pamañgimut at pamañgamanu. Mallari mea mu namang ausang ugaling Filipinu ing ugaling barriotic uling sasalamin mu carela ing camulalan. Maralas carela, ala lang pegaralan o caya e la meyari queng pamagaral da, dapot agguiang caretang meyari na queng college, dacal la mu rin reng barriotic carela. Pablasang pulus mung brain washing ing pamanuru careng pipagaralan queng Filipinas mapa public ya man o private.
Oreni reng mapilan a daraptan da reng caugaling barriotic.
1. Ala lang balung daptan queng bie da nune ing manalbe mung television queng patiñgapun lalu na caretang Tagalug soap operas. Sabague, ala na ca mang aliuang ayalben careng miayaliuang channels ning television queng Filipinas nune reta mung magpalagueng cabarriotican. Macasindi ya ing television da magmulang abac anggang ganing-aldo. Yng macasora na pa niti, pacasican de pa mo ing television, daig do pa reng maclat.
2. Nung e la manalbeng television, atilu queng lual at pipagindredusan de ing queng tulid dang bale, o ing queng casumañgid a bale, o caya y tang bayung alis qñg apartment.
3. Atnong casican a suala neng sasabi la agguiang cayarapan de mu ing casabi da. Macañian la mu naman neng atin lang casabi queng cellphone. Sabague pin naman, nung picacaian, ati yu queng marayu ing casabi da queng cellphone iñya cailañgan da pang gulisac.
4. Nung ati queng casumañgid a bale ing paintunan da o ati yu man queng macarayu, putanaida ra, ausan deng pagulisac ing pantunan da quesa queng lumapit la at culait na mung bagguia.
5. Pisala-salabat da ing nanu mang gamit da queng dalan. Anti mo patie macatucnang cayu careng apartment a maracal a busbus at dalan ya mung maquitid ing dalan palub careng balang busbus ning apartment, e la man dumineng isalabat do reng gamit da queng pidalanan. Atin mu rin, balu da nang atne mung caquiput ing pidalanan na ning apartment at saca de pa carin itucnang ing motorcycle da.
6. Ugali da ing yuyugse ing layac da queng arap na ning apartment da iñya mañgin mung bagguia at ati ne queng tulid mu ing inugse da. Anti ca mong macatucnang caring carinan da ring menucluan.
7. Atnong catapang reng anacputa dapot bigla lang gaganaca patie pepablotter mu na la ampong simbung careng police. Pablasang mañgaina la buntuc, bala da mallari dang daptan ing buri dang daptan. Agad da ca pa mong paquisiran careng aliuang macatucnang careng apartment at bala da mica-cacampi na la patie diptan da y ta. Patie dintang na la reng police, bigla na lang mababating reng cacampi da.
8. Agguiang y la reng maquicasalanan, y la pa reng masican a lub a susumbung careng baranggay officials pablasang e da balu ing palacad na ning batas, iñya bandang tauli, y la reng masisipit qñg masulit a cabilian. Bala da casi, y la reng campian da reng baranggay officials patie y la reng sinumbung, e da balu, susumbung de pala ing sarili da.
9. Bagguia da mu naman capad ing pamaglandi quesa queng painaua na la mu.
10. Mamau yang asuc ing apartment patie atin cang casiping bale a caugaling barriotic uling queng yang lual maglutu at gagamit yang calang a de uling. E mu y ta, ing buri na mu namang sabian nini, gagauan deng pagcalañgan ing maquitid a dalan. E la muret!?
Mapilan la mu reni careng miayaliuang dapat da reng mañgaclac a buntuc.
Yng Sala