Thursday, August 16, 2012

MAÑIALI QÑG SUPERMARKET


Masanting la reng aisipan dang supermarket a ren uling mañyaman ing mañiali careti. Baquit mo ali, uling mumunang dili, alus atiu na ñgan carin ing cailañgan mung saluan magmula careng de lata, noodles, carni, gule, bungang tanaman, at miayaliua pang casangcapan qñg bale. Cabud na ca mu dadamput careng cailangan mung saluan e na calupa canita iñyang ala pang supermarket nung nu carin dapat me pa mung sabian qñg mamisali reng buri mung saluan. Atna pang caiñge nung dacal cayung sasali at liuas-liuas co pa. Yng maroc na pa nita, cailañgan mu pa mung icutang nung magcanu ya y tang buri mung saluan, at saca ca pa mu misip nung saluan me o ali. Neng misan dirine na ca pin mang mañgutang. At lalu na, alus paca-aircon na la reng supermarket ñgeni. At lalu na nung queng cang shopping mall linub. Mañgayat ca waua careng pacapalagueng pisasali da carin.


Oneng macananu naman nung reng mañiali careng supermarket Filipinu la? Yng buri cung sabian, nanu ing papaquit dang ugali quilub da reng supermarket.


Yñyang misan qñg SM City Clark qñg cayang Hypermart, linapit cu caretang amanuan dang baggage counter nung nu carin mallari mu lang panilas sagli reng dadalan mu bayu ca luñgub qñg Hypermart. At quing babo na nitang baggage counter, ating pacasabit a pasquil, anti mo macasulat carin nung nu carin ing pila ning "deposit" patie panilas mu ne ing gamit mu, ampong macasulat a "claim" nung nu carin cunan mu ne y tang penilas mu.


Atno pañgaragul pacasulat retang "deposit" ampong "claim" qñg babo na nitang counter at agad mu lang abasa. Oneng ing digpa ning alti, ating babai a cucuang gamit na qñg pila ning "deposit" iñya mipalaue cung maroc at bubulung baguia. Y ti, apansinan na nitang magbante qñg baggage counter a lupang Bisaya, at palague cu Bisaya ya pin uling caguegue yang Bisaya ing Tagalug na. Oneng ala ne mang acarapat ing machurang Bisaya uling Cacapampañganan que. A'na, queta ya canu ing pila na ning "claim", obat canu cucunan ne ing gamit na qñg "deposit". A'cu namang mequibat, talagang alang mallari careng Filipinu, iñya mangga man ñgeni, lupad ya ing Filipinas.


Oreni pa reng macabusit careng mañiali at maralas malillari y ni. Metung ya mu ing sasaluan na at saca ya sumiñgit qñg arap mu at maquisabi nung mallaring muna ne. O ñgening metung ya mu ing sasaluan na!? Tacnaida na! balu da naman a ating pila, ot e la pumila! O se map na mu, atin cung acaquit a dirine queng anti canining dapat uling acaquit cu lang pipila pa mu rin agguiang metung ya mu ing sasaluan da.


Caibat na nita, y ni pa ing metung. Ditac ya mu laman ing basket na at saca ya pumila. E cu balu nung atin ya ping acaliñguan pang saluan o nung talagang sasarian da na talaga. Cabang macapila, pabante ne queca ing basket na at lumibut ya pang quilub ning supermarket at mañguang adagdag na careng sasaluan na. Yñya pin iñyang misan, e que pinsinan iñyang ating pabante quing basket na iñya e ne rugu meco qñg pila na.


Caras naman quing palacad da ring aliuang supermaket, atin cu mu namang ditac a ayatu.


Ating cashier counter a nung nu carin mallari lang pumila reng ditac mu peñiali, anti mo, labing adua pababa la mu reng sasaluan mu. Neng misan naman, atin mu ring pila para careng senior citizen. Yng e cu mu buri careng aliuang supermaket, atnong calati reng pasquil da careng counter at e mu la agad abasa. Neng misan, malapit na ca quetang cashier at saca da sabian e ca dapat macapila carin. Masanting ya ing aisipan dang y ni a atin lang sariling pila reng ditac mu peñiali ampo pa reng senior citizen, oneng e me acaquit y tang pasquil da uling nung e ya malati, culang na mu atiu ne quetang quisami at masaquit yang aquit uling e na caman pane macatalañga.


Neng misan alang bagger iñya cashier/bagger ya ing macatutuc a cashier qñg pila. Caren namang bagger, mallari da namang piabe-abe qñg metung a suput ing peñiali mu, picaua-cauani da pa. Lalung sasaquit dalan.


Patie naman malapit nea mung masira o ma-expire ing metung a capañgan o nanu ya pang masisira anti na mo ing toothpaste. Alimbaua, malapit nea mung ma-expire ing Colgate, apansinan cu a isalicut do mong agad reng aliuang tatac ning toothpaste anti mong Close-Up ban canita mapilitan la reng mañiali a Colgate ing saluan da. E mo tutu.


Yng Sala